Om het verslag van vandaag te kunnen volgen moet u enige voorkennis hebben. Al sinds 1990 doen er zich geruchten voor dat aan de top van het Ministerie van Justitie corrupte elementen zitten. Zo erg zelfs dat ons Nederlandse rechtssyteem niet langer betrouwbaar meer is, en daarmee de democratie op een staatsgevaarlijke wijze is ondermijnd. De integere rechters en het openbaar ministerie zijn het beu dat zij worden aangekeken op de fouten van enkele raddraaiers onder hen. Vandaar dat een uitgebreid onderzoek nu is toegestaan.

Het integriteitsonderzoek loopt langs verschillende kanalen en invalshoeken. Naast de frontale aanval zijn er ook aanvallen vanuit de flank en in de rug. De belegering is compleet en erg lang zullen deze criminelen niet meer stand kunnen houden. Een sleutelrol zou zijn weggelegd voor een man die decennia lang de machtigste man op het ministerie was. Hij zou zich in en chantabele positie bevinden en op zijn beurt weer anderen om zich heen chanteren om zijn koninkrijkje in stand te houden.

Een van die aanvallen verloopt langs de civiele weg. In een verhoor onder ede wordt de aannemenlijkheid van een aantal geruchten duidelijker gemaakt. Geroddelt wordt er veel. Maar wat klopt daar nou allemaal van? Stichting de Roestige Spijker, gefinancierd door een vastgoedondernemer die beduveld is in de zaak Chipshol, verhoort mensen onder ede om inzicht te krijgen in de juistheid van de informatie en een betrouwbaar handvat (anders dan roddels) te bieden aan onderzoekers van de recherche en de MSM.

• 1 - 05.02.2014 - De Demmink procedures
• 2 - 04.03.2014 - Dutch Injustice day 1
• 3 - 05.03.2014 - Dutch Injustice day 2
• 4 - 07.03.2014 - Verdoezelde feiten
• 5 - 08.03.2014 - Klokkenluider Ficq's schaduwboekhouding
• 6 - 09.03.2014 - De cavalerie piketdienst
• 7 - 11.03.2014 - Dutch Injustice day 3
• 8 - 12.03.2014 - Het gevangenis-uitje

Media aandacht is er voldoende. Naast verslaggevers van alle grote kranten zijn er ook multi-media reporters, webloggers, en gewoon geïnteresseerden. Speciale aandacht is er alweer voor Koen Voskuil van het AD (Algemeen Dagblad). Opnieuw wordt hij door de getuige genoemd als iemand die goed geïnformeerd is en al in een vroeg stadium diepgaand onderzoek heeft gedaan. Van de MSM is hij eigenlijk de enige die het onderzoek in deze affaire serieus heeft aangepakt en dat nog steeds doet.

Dit keer was er ook een forse delegatie uit Friesland (die vanavond ook een wake gaan houden bij Baybaşin's gevangenis in Veenhuizen 9, u bent van harte welkom). De NOS 10 heeft bericht en de site WaarInHolland.nl heeft voor u alle tweets van de Telegraaf 11 op een rijtje gezet. Zo achter elkaar lezende (van onder naar boven) krijgt u een goed verslag van wat er is besproken. En voor opinie verslagen kunt u uiteraard weer terecht bij de 3-M's: Micha 12, Martin 13 en Maarten 14. Allen geven ieder vanuit hun eigen invalshoek een realistisch beeld van de hoorzitting.

Qua video-opnames waren RTL en JD-tv aanwezig. De laatste heeft de gehele hoorzitting integraal opgenomen en zult u binnenkort vanuit uw huiskamer met popcorn kunnen bekijken via Youtube of hun site 15. Het heeft dan ook niet veel zin om hier uitgebreid verslag te doen. Het HHC-verslag zal dan ook beperkt worden tot een in-depth bespreking van enkele opvallende registraties.

Het verhoor van deze getuige draaide om de notariële verklaring 11 waarin een (thans gepensioneerd) top-ambtenaar vanuit het directoraat gevangeniswezen, de heer van Huet, bevestigt dat Joris Demmink reeds in het begin van de negentigerjaren onderwerp was van roddels op het departement. Welnu, die bevestiging hebben we ook al gekregen van de andere getuigen de heer de Koler (dag 2) en mevrouw Storm (dag 3). In die zin was er niet veel nieuws.

Dat de berichten er zijn is een feit. Waar het onderzoek echter nog steeds op vast loopt is de bron van de berichten. De discussie van vandaag, tegenover die van mevrouw Storm, ging eigenlijk over de vraag of mevr. Storm de bron is uit eigen wetenschap, of dat zij slechts, met haar eigen woorden "erg goed op de hoogte was van wat er allemaal gonsde op de gangen". En de kern van de verklaring draaide eigenlijk maar om één zin:

... dat zij soms, meestal tegen het weekend, de opdracht kreeg van de heer Demmink om via de telefoon jonge jongens te regelen [waarschijnlijk bij Haagse pooiers].

Met name het woordje "zij" (lees: mevrouw Storm) is het onderwerp van het onderzoek. Zoals mevrouw Storm zelf ook verklaarde wilde zij niet als "medeplichtige aan een zeer ernstig delict" te boek staan. En daardoor ging, in mijn beleving, de discussie over dat ene woordje. Is mevrouw Storm de bron van de feitelijke gebeurtenis, of is zij slechts een schakel in het roddelcircuit?

De heer Van Huet poogde dat als volgt uit te leggen. Er is een zender en een ontvanger van een bericht. De juistheid van het bericht wordt bepaald door vier factoren:
1) de wijze waarop de boodschap verpakt wordt door de zender
2) het transportmedium
3) de interpretatie door de ontvanger
4) de feedback (wat eerst nu pas gebeurd in de rechtzaal)

Maar de partijen begrepen dit niet, waardoor ze zich weer bezig gingen houden met trivialiteiten en vliegen afvangen. Dat is jammer, want daarmee is de waarde van de hoorzitting een stuk minder geworden. Het model geeft namelijk een goede leidraad en houvast voor de beoordeling van deze impasse.

Ad 1) De verpakking door de zender:
Daarbij gaat het dus niet alleen om de feitelijke woorden (als je je die nog na 21 jaar kunt herinneren) maar ook om de wijze waarop deze worden geuit. En daarbij speelt de non-verbale communicatie een belangrijke rol. Gelaatsuitdrukking, gebaren, lichaamstaal, stemgebruik, mimiek, de setting van de omgeving.

Ad 2) Het transport van de boodschap:
Een uitspraak op schrift (e-mail, brief, verklaring) is makkelijk te reproduceren. Een mondelinge uitspraak daarentegen is moeilijk reproduceerbaar zonder een geluidsopname. Dat ik ook mijn bezwaar van een PV in de rechtbank. Ik vind dat alle getuigenverklaringen in een rechtbank dienen te worden geregistreerd op video. Het PV doet nimmer recht aan de oorspronkelijke verklaring.

Ad 3) De interpretatie door de ontvanger:
Als de "decodering" niet goed gaat, bijv. omdat de getuige in een vreemde taal spreekt (en dat hoeft geen Russisch of Chinees te wezen, maar kan ook vakjargon zijn) dan vult de ontvanger zijn idee aan vanuit zijn eigen ervaringen en belevingswereld. En die hoeft niet overeen te stemmen met die van de zender.

Vandaar dat de controlerende fase, de feedback, belangrijk is. Maar die is in dit geval nooit gebeurd en faalt mijns inziens nu ook in de rechtszaal. De hele discussie beperkt zich tot de betrouwbaarheid van de zender (Storm) en ontvanger (Van Huet). Jammer, want daarmee raken ze op een zijspoor en raakt het werkelijke belang op de achtergrond.

En voor alle duidelijkheid: ook uw HHC-verslaggever interpreteert vanuit zijn eigen ervaringswereld. Ik ben een man, meerdere academische titels, maar bijv. ook een oud-commando. Als ik een no-nonsens kerel met militaire trekken voor me zie, sterk, zelfverzekerd, zonder advocaat, dan heb ik daar meer vertrouwen in dan in zo'n nerveus bang vogeltje, ondanks de uitgebreide briefing en training vooraf door de juristen en advocaten van het ministerie. Dat is de body-language, die bij mij de weegschaal al doet neigen, zonder ook maar één woord gehoord te hebben.

Dan de boodschap zelf. Het verhaal van Van Huet kwam op mij overtuigend over. En daarnaast gaf hij heel veel extra informatie die de contekst schetst waarbinnen zijn verhaal geloofwaardig en gegrond overkomt. Daarnaast zaten daar meerdere "leads" in die aanwijzingen bevatten voor de inteelt-cultuur binnen het ministerie. Zo werd de herstructering van het ministerie besproken, maar ook het opheffen van de koninkrijkjes binnen het gevangeniswezen. En vele namen met data zijn gepresenteerd. Leest u hierover ook deze berichten uit 2004 in de Volkskrant 12 en Trouw 13.

Maar zoals hierboven gesteld is voor mij de vraag of "zij" (mevrouw Storm) de feitelijke bron is niet overtuigend beantwoord. En volgens mij ook niet voor Van Huet. Ja het onderwerp is besproken, "100% zeker dat zij dat heeft gezegd", maar mogelijk niet exact in deze strekking. Van Huet heeft daar zelf een idee over. De verklaring zou voortkomen uit twee emoties bij Storm. Enerzijds de verontwaardiging (en daarmee steungevend aan de juistheid van het bericht) en anderzijds de narcistische persoonlijkheid van mevrouw Storm. Van Huet zei daarover dat Storm indruk wilde maken door te laten zien "hoe veel ik weet en hoe belangrijk ik ben". Daarmee zou ze slechts een roddeltante zijn i.p.v. een regelneef.

Het uiteindelijke kruisverhoor (met excuses voor de hierboven geplaatste tekening, de rechter is aanzienlijk aantrekkelijker) werd ingezoomd op de betrouwbaarheid van de verklaringen van de getuige. Dat doorstond Van Huet glansrijk. Vervolgens werd getracht de betrouwbaarheid onderuit te halen via de motivatie. Was Van Huet een pion die door Poot naar voren is geschoven? En daar liep de verklaring af en toe vast in onduidelijkheden. De middag ging dan ook niet langer over het voorval in 1992 maar over de gebeurtenissen in 2013.

Ook al zou Knijff het voor elkaar krijgen om aan te tonen dat Van Huet omgekocht is (waarvan geen sprake is!) dan nog doet die motivatie niets af aan de inhoud waar het allemaal om draait. Is onze ministeriële top betrouwbaar? De loopgravenoorlog rondom wie van partijen meineed pleegt doet dan ook afbreuk aan en leidt af van het belang van het proces.