Gevangen sinds 24.12.1995:

jaren				-
dagen
uren
seconden

Op 24.12.1995 werd Baybaşin gearresteerd in opdracht van de Turkse regering. Sindsdien zit hij gevangen in Nederland. In EBI-isolatie, onder huisarrest, in vrijwel iedere gevangenis in Nederland. Nu al bijna 19 jaar. Zonder uitzicht op enige vrijlating. Een mensenleven (en dat van zijn gezin, kinderen en familie) volledig vernield. En de reden? Politiek machtsmisbruik. Door de Turkse èn de Nederlandse overheid. Een criminele organisatie die op het hoogste niveau de mensenrechten aan de laars lapt. Het leven en de vrijheid van burgers ondergeschikt gemaakt aan zelfbelang. Carrière voor rechtvaardigheid. Egoïsme ten top.

Gisteren gaf de advocate Adèle van der Plas een interview op radio 1 1. Ze vertelt hoe dit onrecht heeft kunnen plaatsvinden op grond van manipulaties van telefoontaps. Dat is griezelig. Nederland staat aan de wereldtop wat betreft telefoontaps. Ze kunnen een paar onschuldige gesprekken over u of mij aan elkaar plakken, en hup daar ga je het cachot in. En dan begint de ellende pas echt. Niet het OM moet bewijzen dat je schuldig bent. Je moet zelf maar bewijzen dat je onschuldig bent. De omgekeerde bewijslast. Alleen krijg je geen beschikking over en toegang tot de bewijzen. Zelf zit je opgesloten en kun je helemaal niets doen. Je bent afhankelijk van de advocaat buiten de muren. En om zeker te weten dat je de rechtszaken gaat verliezen wordt er ook voor gezorgd dat je geen advocaten kunt krijgen.

Dit soort rechtszaken kost tonnen aan euro's. Een normaal mens heeft dat niet en wordt daardoor vrij kansloos. Maar Baybaşin had dat geld wel. Hij kwam uit een rijke familie en bezat veel grond, pachters, bedrijven. De eerste advocaten die na zijn arrestatie in 1995 voor hem werkten begonnen volgens Baybaşin ook op die manier: "Maak eerst maar eens een ton over, dan zien we wel weer verder." En die advocaat werkt nu voor de tegenpartij.

Dus wat deed het Ministerie van Justitie? Die nam Baybaşin en zijn familie al zijn geld af. Op 25.03.1998 (twee dagen voor zijn tweede hechtenis) reisde Joris Demmink naar Engeland 2 om samen met de Engelse overheid in een gecoördineerde actie beslag te leggen op het familievermogen. Joris Demmink, de man die zelf tonnen aan belastinggeld krijgt 3 voor zijn aanval (niet eens zijn verdediging) ontneemt Baybaşin zijn mogelijkheid op een goede verdediging. Opzettelijk. Het is letterlijk zo uitgesproken.

Over dit laatste ging de rechtszaak die gisteren speelde. De familie van Baybaşin wil hun geld, bezittingen en bedrijven terug. Nu al meer dan 16 jaar. Het trucje van Joris Demmink cum sui was namelijk mislukt. Ook zonder geld lukte het Baybaşin uiteindelijk om een goede advocaat te vinden. Bakker Schut & Van der Plas. Mensen die geloven in de rechtstaat. In rechtvaardigheid. In mensenrechten. Was dat even pech hebben voor de club van Ivo Opstelten (en zijn voorgangers waaronder de "hoogleraar mensenrechten" Hirsch-Ballin 4 -verantwoordelijke voor de IRT-affaire en net als zijn collega Donner vervolgens gepromoveerd tot Raad van State).

Er zat dus niets anders op dan sjoemelen met bewijsmateriaal, traineren, vertragen, saboteren, frustreren. Een regelrechte schande voor Nederland. De rechters hadden dat inmiddels door. Het OM had er een zooitje van gemaakt maar kreeg in 2008 alsnog de kans om hun zaak te onderbouwen. Het gaat immers om heel veel geld èn het aanzien van De Rechtspraak. Beiden mogen niet verliezen. Maar rechtvaardigheid ook niet. Een onmogelijke spagaat.

Normaliter zouden de rechters het OM naar huis moeten sturen. Niet om hun huiswerk over te doen. Daarvoor hadden ze al tijd genoeg gehad. Als je 16 jaar in dezelfde klas blijft zitten dan is het overgaan naar de tweede klas op een gegeven ogenblik een hopeloze illusie. Dit wordt echt niks. Ga maar van school af. In juridische termen heet dat "niet ontvankelijk". Maar dat gebeurde niet. Daarvoor was het verlies van De Rechtspraak en het Ministerie te groot.

Daarom eiste Baybaşin alsnog zijn recht op toegang tot het bewijsmateriaal op 5. Hij wilde die zogenaamde "getuigen" zelf wel eens verhoren en die zogenaamde "telefoontaps" zelf kunnen beluisteren. Over dat verzoek moest het gerechtshof gisteren beslissen. Een OM die dat niet wilde vrijgeven en aan de andere kant een justitieel slachtoffer die zijn recht opeiste. En het Gerechtshof deed het enige juiste: Ze wees het verzoek op een eerlijke verdediging toe. Een eerste overwinning!

Baybaşin zelf kon niet komen. Wegens verwaarloosde medische behandeling in de gevangenis kampte hij met een infectie die hij eerst wilde laten genezen. En ook zijn advocate kwam daarom niet. Wel was uw HHC-verslaggever er, tesamen met nog drie andere trouwe mensen. Allen hebben meer dan een uur gereist om Baybaşin te steunen. Op verzoek van de rechter werden de namen van de belangstellenden genoteerd. Ongebruikelijk. Maar niemand van ons die daar bezwaar tegen maakte. Integendeel, we waren er trots op dat wij opkomen voor rechtvaardigheid. Wij hoeven niets te verbergen. Het is de overheid zelf die de echte verdachte is.

Het OM begint te begrijpen dat ze gaat verliezen. Onze procureur-generaal, die tijdens de vorige zitting al de schuld van zich af begon te schuiven, had deze keer versterking meegenomen. Ze zaten er met zijn tweeën. De rechter vroeg of er nog opmerkingen waren over het toegezonden Proces-Verbaal van de vorige zitting. De PG had geen opmerkingen. Vervolgens heette het Hof ons welkom en las haar beslissing op de onderzoekswensen voor.

Ik zal u de details en de meeste namen besparen omdat die u toch niet veel zeggen. Grofweg is de helft toegewezen en de helft afgewezen. De rechter hanteerde de lijst van een twintigtal getuigen, zoals Van der Plas wilde dat die zouden worden verhoord. De eerste helft is toegewezen. Het gaat daarbij voornamelijk om getuigen in Nederland. Zo was er een getuige die zou zijn "afgeperst", waarvan Baybaşin de naam en verblijfplaats niet mocht weten, maar die Adèle zelf had opgespoord en een zakenpartner bleek met wie Baybaşin een investeringsproject wilde aangaan.

Een zeer belangrijke getuige die is toegewezen is de rechercheur Jeroense. Die man is de verantwoordelijke geweest voor het hele onderzoek, en waarvan het OM tijdens de vorige zitting hem nog alle schuld in de schoenen schoof. Deze man krijgt nu de kans om het OM terug te pakken, of zelf de gevangenis in te gaan wegens meineed of fraude. Spannend.

Wat ook is toegewezen is toegang tot een aantal originele telefoontaps. Dat is een gigantische overwinning want dat is de afgelopen 16 jaar nog niet eerder gelukt. Maar ook weer niet te vroeg juichen... Niet alle telefoontaps zijn toegewezen. Het gaat om de taps in de ontnemingszaak, niet die in de (vermeende) opdracht-tot-moord zaak. Ook is er geen opdracht gegeven tot technisch onderzoek van deze taps. Wel mag er stemherkenning op worden losgelaten.

Op het verlanglijstje stonden ook nog een paar belangrijke Turkse getuigen, waaronder Ferruh Tankuş, Emin Arslan en Tayar Çetinkaya 6. Deze namen kent u al dus die kan ik rustig noemen. Het zijn sleutelfiguren in de hoofdzaak uit 1995-1998. Maar die zijn helaas afgewezen. Jammer, maar begrijpelijk. De twee zaken, hoewel nauw verbonden, moeten niet door elkaar worden gehaald. Ik ga hierin met de rechters mee.

En tot slot zijn er nog een paar getuigen aangehouden. Dat wil zeggen dat uit het verhoor van de eerste getuigen voldoende informatie voor de bewijslast te krijgen moet zijn, maar mocht er aanleiding zijn hen op te roepen dan kan de rechter dat in een later stadium alsnog beslissen.

Mijn persoonlijke mening: Ik vind het een mooi en evenwichtig resultaat. Naar mijn idee is hiermee een eerlijk proces mogelijk geworden, en dat is eigenlijk alles waarom gevraagd wordt. Maar het mag allemaal wel een beetje sneller. Ars longa, vita brevis. De juridische kunsttrucjes duren lang maar een mensenleven duurt veel te kort. De zaak is voor onbepaalde tijd aangehouden. Nu moeten eerst getuigen worden opgeroepen, verhoren bij de rechter-commissaris worden ingepland (waar wij niet bij mogen zijn). Het zal wel even gaan duren voor er weer iets nieuws te melden is.