Vandaag in de Telegraaf: "Kim Kardashian poedelnaakt" (08:31u) 1 en "Halfbroers 30 jaar ten onrechte in cel VS" (07:32u) 2. Een paar uur later staat het eerste artikel nog bovenaan de pagina, het tweede is verdwenen. Het zal wel te maken hebben met fotogeniek zijn of het aantal kliks van de geïnteresseerden. Kim scoort beter.

Maar dat is zorgelijk. Want de kans dat u Kim aan de haak kunt slaan is kleiner dan dat u onschuldig de gevangenis in gaat. "Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid." Daarom besteedt het HHC toch maar wat extra aandacht aan het tweede artikeltje.

Twee Amerikaanse halfbroers hebben dertig jaar ten onrechte vastgezeten. Het zwakbegaafde duo was in 1984 veroordeeld voor het misbruiken en vermoorden van een 11-jarig meisje in North Carolina, maar uit nieuw onderzoek blijkt dat ze vermoedelijk niets met de zaak te maken hebben. De "bekentenissen" van de halfbroers zouden zijn afgedwongen na lange ondervragingen. Maar de zaak was niet uniek. Volgens het Amerikaanse Innocence Project, dat zich inzet voor mensen die onschuldig vastzitten, zijn 317 mensen sinds 1989 vrijgelaten na DNA-onderzoek. Zij zaten gemiddeld 13,5 jaar achter de tralies en zijn voor het grootste deel Afro-Amerikanen.

Maar dit gebeurt niet alleen in Amerika. Ook nederland kent inmiddels een (te) fors aantal van dit soort drama's. Wetenschapsfilosoof prof. Ton Derksen (bekend van het onderzoek naar Lucia de Berk en Hüseyin Baybaşin 3) geeft in de radio uitzending "NPO 1 - De Ochtend" 4 al vast een voorproefje van zijn nieuwe boek 5.

Mensenlevens verwoest. Onherstelbaar. Oncompenseerbaar. "Tijd = geld" gaat alleen op in de materialistische wereld. Zelfs VISA bekent dat in haar reclamespots: "Sommige dingen in het leven zijn price less, voor al het andere uw creditcard."

Maar bij Jusitie begrijpen ze dat (nog steeds) niet. Een half bakken "Oops, sorry" en wat centjes uit de grote staatsruif en we moeten de blunder maar snel vergeten. Dat is een grote belediging van de slachtoffers. Een gebrek aan erkenning. Hun leed wordt niet serieus genomen. Alsof principes met geld opzij te zetten. Niet iedereen is corrupt!

Dat is ook te gemakkelijk voor de daders. Dat gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel en het gebrek aan incentief om dit op adequate wijze te voorkomen kun je niet herstellen door geen rekenschap te laten afleggen. Dat fouten gemaakt worden is inherent aan het ontplooien van menselijke activiteiten. Als ze met opzet gemaakt worden, en daarin ook nog eens wordt volhard, dan is dat duivels. Die mensen moeten worden gecorrigeerd teneinde de onschuldigen te beschermen. Ook openbaar aanklagers en rechters moeten onderhevig zijn aan (onafhankelijke) rechterlijke toetsting en strafoplegging.

Statistieken zijn beperkt zinvol. Een gemiddelde (zonder spreiding aan te geven) zegt eigenlijk vrij weinig. Meer dan "een referentie" is het niet. Het is natuurlijk prima dat er in april 2015 6 weer een nieuw onderzoek zal worden gepubliceerd. Maar ik kan ze de moeite besparen. Misschien dat het stellen van een aantal tegenvragen kan leiden tot voortschreidend inzicht?

• Waarom moet Baybaşin al meer dan 16 jaar wachten op zijn gestolen bezittingen?
• Waarom heeft de PG al bijna vier jaar nodig om een herziening te beoordelen?
• Hoe denkt u 19 jaar gestolen leven ooit te kunnen compenseren?
• Op welke wijze en wanneer zullen de daders van dit onrecht voor de rechter komen?

Zolang dit soort vragen niet vlot, begrijpbaar en volledig, zonder gerede twijfel, kunnen worden beantwoord zal de beoogde tevredenheid nooit kunnen worden gehaald. Zowel de procedurele kant (doorloopsnelheid) als de materiële kant (rechtvaardigheid) zijn daarbij doorslaggevend. De rest van dit soort statistieken mag van mij in de prullenbak. Of beter nog, worden wegbezuinigd. Kwestie van prioriteiten.

Zodra ook "elite" in een eerlijk proces voor de rechter komt kan het vertrouwen langzaam hersteld worden. En zolang ze de dans blijven ontspringen door laffe, en daarmee medeplichtige, ambtenaren is er nog een lange weg te gaan.