"Het kabinet staat pal voor journalistieke onafhankelijkheid en vrijheid van de pers", aldus het officiële persbeleid van de overheid 1. De woorden zijn mooier dan de daden. Waar de media middels checks-and-balances juist de waakhond zou moeten zijn van de democratie en machtenscheiding, lopen zij -gelijk de uitvoerende (en soms rechtsprekende) macht- vaak in de pas. Niet alleen fungeren zij als spreekbuis voor de overheid, ook schamen zij zich niet om de uitgaande informatie te manipuleren. Het HHC heeft reeds diverse schandalen aan het licht gebracht en zou een heel redactie-team 24/7 moeten inzetten om het allemaal bij te houden. Een paar voorbeelden:
09.03.2013 HHC-weblogNU-jij trollen ontmaskerd
09.07.2013 HHC-weblogNU-Uwe valsche Nieuwsvervalschers
22.11.2014 HHC-weblogKPN studiedag 2014: lezing door HHC
17.05.2015 HHC-weblogNOS informanten

"De journalistiek is in beginsel een lekenberoep waar iedere deskundige zij-instromer, uit welke subcultuur dan ook welkom is. Feitelijk is journalistiek niet meer dan het uitoefenen van het grondrecht op de vrijheid van meningsuiting met behulp van journalistieke technieken.", aldus Folkert Jensma van De Nieuwe Reporter 2 De vrijheid van meningsuiting is gewaarborgd in artikel 7 van de Grondwet 3. Een belangrijk onderdeel daarvan: "Niemand heeft voorafgaand verlof nodig."

Helaas kent onze wet-uitvoerende hermandad zelf de wet niet. Weliswaar (moeten) vinden zij dat een demonstratie is toegstaan 4, maar er aan deelnemen of er verslag van doen mag niet zomaar. Daarvoor heb je namelijk wèl vooraf toestemming nodig. Of je moet reeds onder controle van de overheid staan, te bewijzen met een (ieder op te richten clubje kan zoiets eenvoudig zelf maken) NVJ-perskaart. Dan mag het weer wel.



Het lijkt potdorie Turkije wel. Kijkt u eens naar het van-het-kastje-naar-de-muur beleid wat de respectabele journalisten van WACR afgelopen week overkwam tijdens de verslaglegging van Pegida Rotterdam 5.

Egbert Myjer van de Raad voor de Journalistiek, zo'n typisch "tucht"college-achtige inteelt-clubje, vindt dat bronbescherming 6. beperkt zou moeten blijven tot "echte" (NVJ-erkende) journalisten. "Persoonlijk vind ik dat om een beroep op persvrijheid te kunnen honoreren, je tenminste duidelijkheid nodig hebt over wie tot de beroepsgroep behoort", aldus deze oud-rechter bij het Europees Hof.

"Waarom zet iedere (freelance) journalist niet op zijn website dat je werkt volgens de Leidraad van de Raad voor de Journalistiek en in beginsel meedoet aan procedures bij de Raad? Dat schept toch vertrouwen.", aldus Egbert.

Nou, nee dus. Het is ook nogal aanmatigend om te stellen dat zijn "raad" vertrouwenwekkend is. Menig uitspraak, zoals die waar Demmink gelijk krijgt -terwijl de èchte rechter (bijv. in de zaak tegen het AD) dat toch anders beoordeelt- geeft toch geen echt vertrouwenwekkende indruk. Dat hele NVJ-gedoe lijkt meer op een verheerlijking met grondrechtenbescherming voor de happy few. Om Egbert te parafraseren: Waarom zetten dergelijke publicisten geen contactinformatie en (toetsbaar) motiveringsbeginsel op hun website? Zonder dàt schept het toch géén vertrouwen.

Een overheids-doorgeefluik, zoals de publicisten van het NRC, kan nauwelijks serieus genomen worden als zijnde journalistiek. Waarom moeten zij in dit soort gevallen hun bron beschermen? Wanneer het OM bewust aan het manipuleren is, daarbij zelfs de wet overtreedt, dan is bronbescherming juist misplaatst. Bronbescherming is bedoeld om ècht nieuws te vergaren, waar dat zonder die bescherming niet naar buiten zou komen. Een overheid hoeft niet beschermd te worden. Mag in dit soort gevallen zelfs niet beschermd worden. Want ook daar zijn weer wetgevingsregels voor: openbaarheid van bestuur.

We zagen dit onlangs nog in de Teevendeal-procedures 7. Niet de deal werd door Rutte onderzocht maar "Wie was de klokkenluider?". Staatsmiddelen worden ingezet om informatie, die het illegaal handelen van de overheid onder de aandacht brengt, weg te houden bij de burger. Het zich toe eigenen van privileges zoals de term journalist en bronbescherming mag dan ook nimmer een methode zijn om klokkenluiders 8 weg te houden binnen de checks-and-balances van onafhankelijke media.

Bronbescherming 9 is essentieel om informatie in plaats van opinies te kunnen bieden. Maar ook opinies zijn van belang om een alternatieve beeldvorming te presenteren. Zonder dit soort pioniers zouden we nog steeds de Kerk-doctrine geloven dat de aarde plat is.

Wanneer een afwijkend beeld wordt geschetst dan gaan machthebbers over tot vervolging 10. In landen als Turkije, maar ook gewoon in Nederland.

Neem een NVJ-geroyeerde journalist als Mich Kat. Waarom moet hij buitengesloten worden? Waarom krijgt hij vele rechtszaken aan zijn broek die hoodzakelijk gaan over de vrijheid van meningsuiting? Even een lijstje:

1	Graffiti zaak	Joris Demmink | Ministerie van Justitie
2	Hans Westenberg zaak	De liegende rechter
3	Nicole Vogelenzang zaak	Openbaar Ministerie
4	Noud Wellink zaak	bank fraude
5	Bart Mos zaak	Telegraaf
6	Marcel Gelauff zaak	NOS
7	Marcel Haenen zaak	NRC
8	Chris Klomp zaak	AD

De demonisering wordt te pas en te onpas van stal gehaald. Soms openlijk 11, soms anoniem 12, maar altijd op de man gespeeld. Als het ontkrachten van de boodschap te lastig wordt verkracht je gewoon de boodschapper. Kenmerken zoals we die ook zien bij een typische ISIS-achtige religieuze oorlog. Vanuit dogmatische overtuiging mag je de ander schaamteloos bedreigen en onthoofden. Ik ben benieuwd welke sharia-rechter in Nederland dat goed gaat keuren.

Helaas heeft uw HHC het Top-10-Top-Momenten-2015 lijstje van zijn meest favoriete anti-plotter Barracuda niet gehaald 13. WAAR-schijnlijk omdat de complotten in Den Haag toch te veel op WAAR-heid berusten. Het HHC voelt zich daarmee miskent als opperplotter en kan dan ook niet anders dan, gelijk vorig jaar 14, aan het einde van dit jaar haar eigen overzicht van onthulde complotten samen stellen.