Gisterenacht ontsnapten 18 Koerden via een tunnel uit de medium-security gevangenis in Bingöl in Zuid-oost Turkije. De tunnel is 65 cm in doorsnede en 70 m lang. De autoriteiten denken dat ze misschien wel een jaar gedaan hebben over het graven, omdat er geen uitgegraven grond of gereedschappen zijn gevonden. Van de 18 gevangen waren er 4 veroordeeld en de overige zijn verdachte van het lidmaatschap van of hulp verstrekken aan een, door de Turkse minister van justitie Sadullah Ergin, genoemde terroristische organisatie. De ontsnapten houden zich vermoedelijk in het omringende berggebied schuil.

Het Koerdisch-Turkse conflict speelt al een eeuw lang. De reden waarom dit voor Nederland vermeldenswaardig is, is de rol die de Nederlandse justitie heeft gespeeld (en nog steeds speelt) in de gevangenname van Hüseyin Baybaşin.

Op 24.12.1995 werd deze Koerdische zakenman namelijk naar Nederland gelokt door samenspanning met de Turkse overheid en infiltratie van de Turken in het Nederlandse rechtssysteem. De man zit sindsdien levenslang gevangen in Nederland.

Maar er zijn meer heimelijke relaties tussen Turkije en Nederland die deels als besproken zijn. We hebben het dan over drugshandel, asielzoekers, Koerdische activisten en politieke invloed. Om het belang van de politiek binnen de Turks-Koerdische verhoudingen te kunnen begrijpen is het goed een overzicht te geven van deze verhoudingen in Turkije.

De Koerden zijn een volk van 35 miljoen personen en bevinden zich in de regio waar de grenzen van Iran - Irak - Syrië - Turkije bij elkaar komen. Bij het vaststellen van de kunstmatige landsgrenzen is onvoldoende rekening gehouden met deze groep, net als dat binnen het Palestijns-Israëlisch conflict het geval is. De eigenlijke schuld van de problematiek ligt daarmee bij de Westerlingen en een oplossing komt maar moeizaam dichterbij.

• Na WO-I is in 1920 met het verdrag van Sevres tussen het Ottomaanse Rijk en de Geallieerde Strijdkrachten het plan neergezet voor de oprichting van een Koerdische staat.
  
• In 1921 komt Atatürk aan de macht en in 1923 wordt het verdrag van Lausanne getekend, waarmee de huidige landsgrenzen worden bepaald. De Koerden worden daarmee verspreid.
  
• In de periode daarna strijden Koerdische rebellen voor hun onafhankelijkheid, met vele duizenden slachtoffers als gevolg.
  
• In 1937 tekenen Turkije - Iran - Irak en Afganistan het verdrag van Saadabad, om hun acties tegen de Koerdische rebellen te coördineren.
  

  ---

• In 1978 richt Abdulah Öcalan de Koerdische Arbeiders Partij (PKK) op en ijvert voor een onafhankelijke staat.
  
• De Turkse regering wil daar niets van weten, waardoor in 1984 de PKK de wapenen oppakken en een oorlog beginnen in het gebied van het beoogde Koerdistan. Tegelijkertijd wordt Baybaşin in Engeland gearresteerd.
  
• De Turkse regering besluit daarop in 1987 de noodtoestand af te roepen in Z.O.-Turkije en verhoogt de militaire aanwezigheid.
  
• In 1988 komt Baybaşin vrij via een uitruil. Vanwege zijn invloed wordt hem gevraagd te bemiddelen in de Koerdische kwestie. In Halabja (Irak) worden 5000 mensen door Saddam Hoessein met gifgas uitgemoord. De Nederlander Frans van Anraat kreeg daarvoor 17 jaar. Deze man zou een informant van de AIVD zijn, en ook zijn telefoongesprekken werden afgetapt. Alleen hoefden die niet door de tolk T.C. vertaald te worden.
  
• In 1991 breekt de 1e Golfoorlog uit en de Koerden in Noord Irak krijgen de kans een semi-autonome zone op te richten.
  
• In de jaren daarna valt Turkije herhaaldelijk Noord-Irak binnen met meer dan 30.000 militairen en luchtaanvallen in acties tegen de Koerden.
  

  ---

• In 1995 wordt (mede) door Hüseyin Baybaşin het Koerdisch Parlement in Ballingschap opgericht, waarna Baybaşin op de Nederlandse grens wordt gearresteerd en levenslang krijgt o.b.v. vervalste telefoontapverslagen.
  
• In 1999 wordt in Amsterdam het Koerdisch Nationale Congres opgericht en in Kenia wordt Abdulah Öcalan opgepakt en krijgt de doodstraf, die in 2002 wordt omgezet in levenslang.
  
• In 2002 komt Erdoğan's AKP aan de macht. Langzamerhand worden de rechten van de Koerden verbeterd.
  
• In 2004 wordt beperkt gebruik van de Koerdische taal toegestaan op de Staatstelevisie.
  
• In de jaren daarna verhevigt de strijd met de PKK weer. Sommige complotters menen dat dit wordt uitgelokt door 'deep state' elementen die de afkalvende macht van het leger willen vergroten door deze te legitimeren vanuit 'bomaanslagen' tegen het volk.
  
• In 2009 start de Turkse overheid een "Koerdisch initiatief", waarmee ze de positie van de Koerden wil verbeteren. Muhsin Yazicioğlu vraagt aan Baybaşin om te bemiddelen. Baybaşin zegt zijn hulp toe en vervolgens "verongelukt" Yazicioğlu. De jacht door nationalisten op de PKK wordt verhevigd.
  
• In 2011 gaat premier Erdoğan naar het Irakese Kurdistan voor overleg. In September onthult de pers geheime opnamen van vredesonderhandelingen in Oslo tussen de Turkse overheid en PKK vertegenwoordigers. Vervolgens werden in october 7000 man gevangen gezet (waaronder Turkije's eigen PKK-spionnen!) en 24 Turkse soldaten doodgeschoten, zogenaamd door de PKK. Het leidde tot een rel, omdat één van de omgekomen soldaten naar huis belde en zei dat ze van de legerleiding kort daarvoor hun eigen wapens hadden moeten inleveren, de leiding was weggegaan, en de soldaten werden aangevallen door hoog getrainde specops van, volgens hen, het leger zelf en dus niet de Koerden.
  
• In 2012 bevestigt de Turkse regering dat ze in vredesoverleg zijn met Abdulah Öcalan.
  
• Op 21.03.2013 Nowruz, het Koerdische Nieuwjaar roept Öcalan op tot een staakt het vuren en beginnen de PKK strijders zich terug te trekken ondertussen in de gaten gehouden door drones.
  
• Eind mei lopen de Taksim-rellen in Istanbul uit in een strijd van en tussen allerlei partijen. In september staakt de PKK zijn terugtrekking.